Mycie, czyszczenie a może konserwacja monet

[Yorkie_BM]

Jak czyścicie monety z PRL-u, które mają w stopie zawarte srebro jak na przykład XXX lecie PRL

Jeśli nie znasz, to warto obejrzeć te 2 filmy zrobione przez GNDM:
1. https://youtu.be/Z1mrEJugMk0 - dlaczego lepiej nie czyścić monet
2. https://youtu.be/WZ_PQnDGfew?t=580 - jak w miarę bezpiecznie można umyć monety

[meszuzel]

Jak czyścicie monety z PRL-u, które mają w stopie zawarte srebro jak na przykład XXX lecie PRL, które były w obiegu, mają małe, czarne klejące przybrudzenia czy nalot i są zmatowione?Chodzi mi o metody mało inwazyjne, ale sama woda raczej nie wystarczy.

Umyj mydłem a później odtłuść np. za pomocą acetonu technicznego. Reszta, która pozostanie na monecie, to patyna lub reakcje na otoczenie w jakim moneta była.
Po drugie, moze warto dodac do kolekcji menniczą? Nie są one jeszcze aż tak drogie a odpadnie Ci "zabawa" z próbą poprawy stanu wizualnego.

[The Method]

Jak czyścicie monety z PRL-u, które mają w stopie zawarte srebro jak na przykład XXX lecie PRL

Jeśli nie znasz, to warto obejrzeć te 2 filmy zrobione przez GNDM:
1. https://youtu.be/Z1mrEJugMk0 - dlaczego lepiej nie czyścić monet
2. https://youtu.be/WZ_PQnDGfew?t=580 - jak w miarę bezpiecznie można umyć monety

Nie wiem gdzie mi umknęły te dwa filmy z tego kanału, ale trafnie odnoszą się do problematyki mycia/czyszczenia monet

Jak czyścicie monety z PRL-u, które mają w stopie zawarte srebro jak na przykład XXX lecie PRL, które były w obiegu, mają małe, czarne klejące przybrudzenia czy nalot i są zmatowione?Chodzi mi o metody mało inwazyjne, ale sama woda raczej nie wystarczy.

Umyj mydłem a później odtłuść np. za pomocą acetonu technicznego. Reszta, która pozostanie na monecie, to patyna lub reakcje na otoczenie w jakim moneta była.
Po drugie, moze warto dodac do kolekcji menniczą? Nie są one jeszcze aż tak drogie a odpadnie Ci "zabawa" z próbą poprawy stanu wizualnego.

Chyba się dobrze zastanowię, zanim cokolwiek z nią zrobię, bo zaczynam się skłaniać do braku ingerencji w stan monety, ale jeśli bym się zdecydował, to skorzystam z pomysłu umycia, który zasugerowałeś. Moneta wpadła przypadkowo w moje ręce z garści badziewnego bilonu z czasów PRL jakich pełno w wielu domach i nie zależy mi na kupnie takiej monety w stanie menniczym, gdyż jej oblicze nie daje mi szczególnej frajdy

[meszuzel]

Słuszne założenie, a dodatkowo moneta niedoskonała taka wyciągnięta z obiegu ma pewną historię do opowiedzenia. Sam możesz budować za każdym razem inną na podstawie jej wyglądu.
Ale mimo wszystko jeśli jest lepka i brudna to warto usunąć to z powierzchni monety, dlatego, że może zajść jakaś reakcja i znacząco pogorszy to jej stan. Mydło i delikanie pocieranie opuszkami palców już jej nie zaszkodzi, koniecznie to trzeba robić delikatnie bo srebro jest dość miękkim metalem.

[The Method]

Właśnie w tym jej cały urok. Ma takie zmatowienie wpadające w odcienie żółci, delikatnego seledynu i również zmatowiony połysk i w porównaniu do menniczej wyglada to świetnie. Nie jest poklejona, brudna, tylko punktowo wielkości połowy główki od szpilki odrobina przyklejonego brudu tu i ówdzie przy literce. To chyba ta dbałość o monety tak działa, że człowiek chce je doprowadzać do ideału

[lodzgagarin91]

Witam
Czy ta 2 zł GN Grudniowy zryw została prawidłowo oczyszczona? Użyto pasty elmex. Dla porównania obok moneta która leżała w tym samym typowym foliowym holderze obok, też ok. 20 lat bez wyjmowania. Czy raczej coś zostało zepsute i lepiej nie robić tak z innymi? Już zapomniałem jak wyglądały nowiutkie GN prosto z worka i nie wiem czy się tak świeciły?

[Gaszpar]

po pierwsze zanim zabierzesz sie za czyszczenie monet to nabyj wiedze bo bez niej tylko zniszczysz monety.
jezeli nawet ta twoja "wyczyszczona" moneta sie teraz swieci to napewno ma ryski zrobione przez szorowanie pasta elmex i z czasem i tak zajdzie patyna a ryski juz nie znikna.
ogolnie nie czysci sie monet a juz na pewno mechanicznie

[lodzgagarin91]

Trochę doczytałem zanim się za to zabrałem. Pasta była bez mikrogranulek, używałem tylko palców i nie było wycierane po zakończeniu czyszczenia tylko przyciśnięte do chusteczki jednorazowej. Mikroskopu nie mam, ale pod lupą nie widać by moneta się różniła od pozostałych. Dlatego pytam.

[meszuzel]

Witam
Czy ta 2 zł GN Grudniowy zryw została prawidłowo oczyszczona?

Nie. Elemx to pasta do zębów a nie do czyszczenia monet. MONET KOLEGO SIĘ NIE CZYŚCI !
A teraz już spokojnie.
To co zrobiłeś z monetą, to w środowisku kolekcjonersko numizmatycznym jest zbrodnią. Jeśli moneta była mennicza, to czyszczeniem spowodowałeś, że została usunięta z monety patyna. Ten matowy nalot to patyna. Patyna, to swego rodzaju zabezpieczenie monety, ale kolekcjonerzy również dążą do tego, aby ta patyna się pojawiała. Oczywiście absolutnie w sposób naturalny bez żadnej ingerencji.
Mimo, że pasta była bez granulek, to na 100% moneta jest pełna mikrorysek. Jeśli weźmiesz lupę z powiększeniem około 10x to zobaczysz, że jest ich mnóstwo.
Wartość tej monety przez to że czyszczona spadła do 2 zł.

[Kalina]

Jestem w posiadaniu tak jak w tytule 5 złotych polskich (1816-1818) - tak przynajmniej wydaje mi się po zarysie postaci na awersie i umiejscowieniu literki "A". Jak widać na zdjęciu czas albo rolnicy i ich opryski nie miał dla niej litości. Część grynszpanu udało mi się usunąć poprzez moczenie w conservo, ale jeszcze sporo zostało a płyn przestał robić postępy. Moneta była całkowicie nie czytelna i w sumie taka jest dalej dlatego chce spróbować dalszego czyszczenia - szczególnie rewersu. Czy macie może doświadczenie czym dalej można próbować?

Witam prawie w rocznice postu - pozwolę sobie sam odpisać i podzielić z resztą forumowiczów doświadczeniami na tej monecie. Moneta po oczyszczeniu 2 złote 1819 (wtedy też można było to stwierdzić robiąc pomiar monety ale teraz na 100% z napisu po oczyszczeniu. Okazało się, że pod tym najwiekszym brudem zachowało sie najwiecej szczegółów. Zamieszczam zdjęcia. Monetę początkowo moczyłem w conservo - tak jak ktoś pisał na taki brud zbyt słabe. Nastepnie monetę próbowałem w wodzie utlenionej - troche schodziło, ale były to drobinki (stęzenie nadletnu wodoru chyba 2%). Nastepnie trzymalem w nadtlenku 20% (lepiej ale nadal ponizej oczekiwan), finalnie w 50% (tu juz buzowala ostro w sloiku, sloik sie nagrzewal, ale brud puszczal). i tu takie moje spostrzezenie co do wczesniej wspomnianego plynu. Po wyjeciu z nadtlenku moneta zawsze byla cala czarna i ta czerń nie schodziła, brud tez sam nie schodzil, dopiero jak po nadtlenku wrzucalem na troche do conservo brud sam odpadal i czarny nalot schodzil. Finalnie moge powiedzieć, że jestem zadowolony, chyba wykrzesałem z niej co sie dało, zabezpieczylem wazelina techniczna i do foli. Takze przez folie zdjecia moga nie byc najwyrazniejsze

[meszuzel]

Dzięki, że pochwaliłeś sie wynikami swojego doświadczenia, z całą pewnością mogą być pomocne przy innych pracach konserwatorskich.
Moneta faktycznie wygląda zdecydowanie lepiej bez narośniętego przez lata brudu. Ale mam jeszcze pytanie. Na rewersie w okolicy skrzydła po prawej stronie, tam jest uszkodzenie blachy czy jeszcze pozostała odrobina ziemnego syfu?

[Kalina]

Dzięki, że pochwaliłeś sie wynikami swojego doświadczenia, z całą pewnością mogą być pomocne przy innych pracach konserwatorskich.
Moneta faktycznie wygląda zdecydowanie lepiej bez narośniętego przez lata brudu. Ale mam jeszcze pytanie. Na rewersie w okolicy skrzydła po prawej stronie, tam jest uszkodzenie blachy czy jeszcze pozostała odrobina ziemnego syfu?

Tak, tam są dwa uszkodzenia blachy, z których wg mnie zrobiła się ta cała pokrywa na rewersie. Miałem jeszcze jedną monetę gdzie uszkodzenie blachy było naprawdę niewielkie a utleniona/skorodowana warstwa pokryła prawie połowę monety. Myślę, że można by było nad tą moneta jeszcze trochę popracować jakimiś delikatniejszymi metodami (jak ktoś ma pozytywne doświadczenia proszę o informacje), bo chemicznie już się trochę obawiam, że zniszczenia będą większe niż postęp czyszczenia - niby stop srebra wysoki ale jak na tamte czasy pewnie nie jest równo rozłożony po całej monecie i może zacząć się przebarwiać. BTW ciekawe co za te 2zł można było kupić w karczmie 200 lat temu

[Gollum1967]

Witam, kupiłem na allegro sporo egzotycznych monet i są okay, oprócz dwóch (Seszele, Zambia), które są mocno zabrudzone i pokryte - no właśnie, czym? Przeglądając wątek doczytałem się pewnych rozróżnień, tymczasem prześwietna wikipedia twierdzi: "Patyna, śniedź, grynszpan szlachetny – produkt korozji atmosferycznej miedzi i jej stopów w wilgotnym powietrzu. Powierzchniowa warstwa patyny tworzy powłokę koloru od jasnozielonego do szarozielonego." Sądzę, że na tych monetach jest właśnie jedna z tych rzeczy - są brudne i (mówiąc potocznie) zaśniedziałe, tzn. mają zielonkawy osad, który czyni nieczytelnymi sporą część napisów. Umyłem je ostrożnie wodą z mydłem, co tylko nieznacznie poprawiło ich "widoczność". Pytanie zatem: Co zrobić, żeby usunąć ten osad? Adresatem monet jest dzieciak, więc wolałbym, żeby były "ładne", no i czytelne. Internet jest pełen sprzecznych opinii (cytryna, ocet, cola) - z dominującym wezwaniem, żeby nie robić nic - co jednak odnosi się raczej do monet wartościowych. Pozdr.

[meszuzel]

Pamiętam Twoje zapytanie skierowane do nas od syna. Dobrze a w zasadzie najważniejsze jest aby ten młody człowiek przesiąkł informacją, że monet się nie czyści. Konserwacja, mniej lub bardziej profesjonalna przywraca je do stanu najbliższego faktycznego stanu, ale nie niszczy struktury monety.
Patyna jest czymś naturalnym i pożądanym, ma ona różne odcienie i zależy to od stopu metalu z którego jest wybita moneta oraz środowiska w jakim się znajduje. Można na ten temat stworzyć elaborat na dziesiątki stron, ale do meritum.
Zieleń na monetach może być niepożądana, ale żeby móc właściwie ocenić temat konieczne sa fotki. Z całą pewnością nie stosuj octu coli i cytryny.

Cyknij fotkę i poczytaj ten wątek. Jest tam kilka informacji ode mnie ale i film który opublikował Damian Marciniak, który również wnosi ogromną ilość wiedzy.

[Gollum1967]

Dzięki, wątek już wyczytałem cały, a filmik obejrzę. Fotki pstryknę wkrótce. pozdrawiam - Marek