Mycie, czyszczenie a może konserwacja monet

Zastanawiasz się, jak przechowywać i zabezpieczyć monety, oraz chcesz znaleźć informacje o literaturze, zajrzyj tutaj.
Kalina
Posty: 3
Rejestracja: 22 maja 2021, 08:27

Re: Mycie, czyszczenie a może konserwacja monet

Post autor: Kalina » 22 maja 2021, 10:32

Jestem w posiadaniu tak jak w tytule 5 złotych polskich (1816-1818) - tak przynajmniej wydaje mi się po zarysie postaci na awersie i umiejscowieniu literki "A". Jak widać na zdjęciu czas albo rolnicy i ich opryski :) nie miał dla niej litości. Część grynszpanu udało mi się usunąć poprzez moczenie w conservo, ale jeszcze sporo zostało a płyn przestał robić postępy. Moneta była całkowicie nie czytelna i w sumie taka jest dalej dlatego chce spróbować dalszego czyszczenia - szczególnie rewersu. Czy macie może doświadczenie czym dalej można próbować?
Załączniki
MM.png

Awatar użytkownika
meszuzel
Administrator
Posty: 5411
Rejestracja: 29 mar 2019, 12:21

Re: Mycie, czyszczenie a może konserwacja monet

Post autor: meszuzel » 23 maja 2021, 17:11

Nie mam wiedzy dotyczącej czyszczenia monet z tak grubego osadu, ale środek o którym wspominasz może okazać się za słaby. Druga sprawa, to co chcesz uzyskać?
Jeśli szczególne przywiązanie masz do tej monety, to warto szperać po necie i rozważyć np. elektrolizę. Problem w tym, że trzeba mieć choć podstawowe wiedzę z zakresu fizyki i chemii. Konieczne jest wykorzystanie prądu a efektem ubocznym jest wodór, gaz silnie wybuchowy.
Można wykorzystać perhydrol, jeśli dobrze kojarzę w rozcieńczeniu pół na pół z wodą, ewentualnie woda utleniona, ale ze względu na niskie stężenie ten proces może trwać kilkanaście - kilkadziesiąt godzin.
Którą metodę nie wybierzesz, konieczne jest baczne obserwowanie, można próbować w międzyczasie wykałaczką podważać warstwę osadu, powinna odchodzić.
Jeśli przywiązania brak, to moze zwyczajnie kupić egzemplarz w lepszym stanie. Nie wiadomo jak monet wygląda na rewersie.
Wiem, że nic nie wiem - Sokrates


Obrazek


Pozdrawiam
Mariusz

Awatar użytkownika
Morgon
Posty: 618
Rejestracja: 07 wrz 2020, 16:31

Re: Mycie, czyszczenie a może konserwacja monet

Post autor: Morgon » 26 sie 2021, 18:48

Proszę, jaki poradnik. Prosto od starszego konserwatora z muzeum...


Awatar użytkownika
yakuzza
Posty: 100
Rejestracja: 12 sie 2021, 10:15

Re: Mycie, czyszczenie a może konserwacja monet

Post autor: yakuzza » 11 wrz 2021, 15:23

Dziś nabyłem monetę, która ma lekkie odciski palców. Moneta z Wolnego Miasta Gdańska, nic nadzwyczajnego, ale stan bardzo ładny. Nie wiem czy te odciski palców są nowe czy już "skamieniałe" ale pamiętam, że ostatnio na blogu p. Chałupskiego czytałem wpis odnośnie magazynowania monet. Tam była mowa o kąpieli w acetonie w celu pozbycia się odcisków zanim zabezpieczymy monetę na kolejne lata na przykład w holderze. W filmiku powyżej używane są patyczki z watą (w sumie to prawie to samo co te do uszy chyba, jeśli nie mają plastikowych patyczków tylko drewniane).
Czy bawełna/wata lekko pocierana nie zostawi widocznych śladów na monecie?
Czy jest gdzieś opisane lub pokazane jak bezpiecznie umyć monetę w acetonie?

Awatar użytkownika
The Method
Posty: 346
Rejestracja: 18 maja 2021, 19:37

Re: Mycie, czyszczenie a może konserwacja monet

Post autor: The Method » 12 wrz 2021, 08:57

Panowie, a co z obiegowym stanem monet 2zł NG, które często bywają zaśniedziałe, zmatowiałe bez połysku, z wieloletnimi odciskami palców, czasem zakurzone? Czy jest mało inwazyjna metoda na czyszczenie, które przywróci im dawny blask(usunie naloty, zmyje odciski czy przywróci błyszczącą powierzchnie)?
***

Awatar użytkownika
meszuzel
Administrator
Posty: 5411
Rejestracja: 29 mar 2019, 12:21

Re: Mycie, czyszczenie a może konserwacja monet

Post autor: meszuzel » 12 wrz 2021, 12:26

yakuzza pisze:
11 wrz 2021, 15:23
Dziś nabyłem monetę, która ma lekkie odciski palców.
Czy jest gdzieś opisany proces usuwania odcisków palców za pomocą acetonu? Na forum chyba nie, ale w necie znajdziesz. Natomiast jeśli chcesz usunąć, odciski palców, to masz dwie możliwości.
Aceton techniczny, koniecznie techniczny nie taki, którym Panie usuwają lakier z paznokci. Delikatne przetarcie wacikiem powinno usunąć odciski. Problem jest jeśli one były dłuższy czas. Wtedy zaszła w zasadzie nieodwracalna reakcja i wżarło się to w powierzchnię monety. Bezinwazyjnie w domowych warunkach w zasadzie nie usuniesz.
Druga opcja to spirytus. Sa osoby przekonane, że jest łagodniejszy dla monet. Osobiście za pomoca acetonu usuwałem tłuste ślady z monet i nigdy nie zauważyłem jakichkolwiek reakcji. Koniecznym jest po acetonie opłukanie monety wodą i delikatne oklepanie np. papierowym ręcznikiem żeby usunąć wodę. Dobrze jest również pozostawienie jej na kilkanaście czy kilkadziesiąt minut żeby odparowała cała reszta wody z zakamarków.

Delikatnie przetarcie nie pozostawi śladów, jeśli będziesz szorował, to mogą pojawić się mikroryski.
The Method pisze:
12 wrz 2021, 08:57
Panowie, a co z obiegowym stanem monet 2zł NG, które często bywają zaśniedziałe, zmatowiałe bez połysku, z wieloletnimi odciskami palców, czasem zakurzone? Czy jest mało inwazyjna metoda na czyszczenie, które przywróci im dawny blask(usunie naloty, zmyje odciski czy przywróci błyszczącą powierzchnie)?
Śniedź nie jest problemem, ale część osób myli śniedź z grynszpanem. Grynszpan jest zabójczy, bo pozostawia trwałe ślady po swoim bytowaniu, śniedź usuniesz chociażby za pomocą kwasu cytrynowego. Tylko wtedy zostanie usunięta również patyna. Bezpieczniej jest użyć np. nadtlenku wodoru są w różnych stężeniach lub z domowej apteczki wody utlenionej. Tylko czas jest wtedy wydłużony bo stężenie jest niskie. Koniecznym jest obserwacja.
Pytanie tylko czy jest sens ratować goldy z obiegu? Wiele z tych monet w stanach menniczych jest po kilka złotych. Szkoda czasu i kasy na ratowanie czegoś co w najlepszym wypadku będzie warte max 2 zł No, chyba, że wyłowiłeś coś z np 1996 r :) W takim przypadku warto się zastanowić nad przywróceniem na tyle na ile jest to możliwe. Musisz jednak pamiętać, że możesz usunąć jakieś brudy i odciski palców, ale rysy pozostaną na zawsze, wytartych najwyższych partii monety nigdy nie przywrócisz.
Wiem, że nic nie wiem - Sokrates


Obrazek


Pozdrawiam
Mariusz

Awatar użytkownika
The Method
Posty: 346
Rejestracja: 18 maja 2021, 19:37

Re: Mycie, czyszczenie a może konserwacja monet

Post autor: The Method » 12 wrz 2021, 12:55

Po treściwej lekturze, którą dzięki swojej uprzejmości mi tutaj zaserwowałeś dochodzę do wniosku, że dam sobie z tym spokój. Liczyłem, że wystarczą domowe sposoby spod znaku mydła i wody, ale zabawy widać byłoby dużo więcej, choć większość monet jest tylko zmatowiona i brak im właściwie tylko blasku.
To może zapytam o obiegowe monety 2 i 5 zł - czy użycie wody i mydła wystarczy przy dobrych stanach na „odświeżenie” monet czy jednak nie jest to polecane przy miedzioniklu z brązalem?
***

Awatar użytkownika
meszuzel
Administrator
Posty: 5411
Rejestracja: 29 mar 2019, 12:21

Re: Mycie, czyszczenie a może konserwacja monet

Post autor: meszuzel » 12 wrz 2021, 16:11

Jeśli już mydło, to najlepiej to zwykłe, szare lub jeleń. Później koniecznie wypłukać w wodzie.
Nie wiem czy dobrze odczytuję Twoje intencje w pytaniach, ale patyna na monetach nie jest czymś złym. Kolekcjonerzy wręcz pożądają aby ta była na nich, co prawda każdy kolekcjoner ma różne zamiłowania co do odcieni, ale generalizując wszyscy chcemy patyny. :)
Ten nalot o którym piszesz, to może być patyna lub zwykły brud, a osoba, która niedawno zaczęła przygodę z numizmatyką może nie mieć jeszcze wprawy, choć jest to dość prosta czynność w rozróżnieniu.
Większość osób która nie ma styku z monetami, poza tymi w portfelu :) jak zobaczy np. trojaka w ciemnej patynie, powie, że jest brudny i koniecznie trzeba wyczyścić, podczas gdy ta ciemna patyna to ten efekt pożądany.
Ogólna zasada jest taka, że monet się nie czyści. I można by pisać elaboraty na setki stron na tematy związane z czyszczeniem, ale znacznie łatwoej będzie coś konkretnie powiedzieć jak zamieścisz fotkę monety i powiesz co konkretnie Ci przeszkadza.
Wiem, że nic nie wiem - Sokrates


Obrazek


Pozdrawiam
Mariusz

Awatar użytkownika
The Method
Posty: 346
Rejestracja: 18 maja 2021, 19:37

Re: Mycie, czyszczenie a może konserwacja monet

Post autor: The Method » 12 wrz 2021, 16:24

Dokładnie miałem na myśli próbę zbliżenia jej do stanu menniczego ze zwykłych naleciałości i utraty blasku ;) Jeśli chodzi o patynę i czyszczenie to zgadzam się, że to temat rzeka, natomiast na wielu monetach sprawia ona, że wyglądają pięknie, a doprowadzanie np. monet srebrnych - głównie z dawnych czasów - do połyskujących blaszek, bywa ogromnym błędem, ale jak już nadmieniłeś - są różne gusta w tej kwestii. W razie konkretnego przykładu monety obiegowej, na pewno umieszczę zdjęcie.
***

Awatar użytkownika
yakuzza
Posty: 100
Rejestracja: 12 sie 2021, 10:15

Re: Mycie, czyszczenie a może konserwacja monet

Post autor: yakuzza » 12 wrz 2021, 20:45

@meszuzel, dziękuję za opis dotyczący acetonu i spirytusu. Będę po prostu musiał spróbować i zacząć nabierać doświadczenia.
Jak na razie moje doświadczenie sprzed kilku dni było akie, że kilka monet znalezionych w piaskownicy wrzuciłem do szklanki z kwaskiem cytrynowym na jakąś godzinę. Wśród nich były mocno ściemniałe monety z "nowego srebra" (nie wiem jak się nazywa ten stop po polsku ale ma 810 miedź, 100 cynku, 90 niklu) oraz kilka monet z miedzioniklu. Po godzinie wyciągnąłem częściowo oczyszczone monety.... w kolorze różowym ha ha ha. Na szczęście były to obiegówki, więc szybko wydałem je w sklepie :)

Awatar użytkownika
meszuzel
Administrator
Posty: 5411
Rejestracja: 29 mar 2019, 12:21

Re: Mycie, czyszczenie a może konserwacja monet

Post autor: meszuzel » 13 wrz 2021, 10:40

Za długo trzymałeś. Robiłem kiedyś taki eksperyment m.in na 5 groszach i nigdy nie wróciła do pierwotnej barwy. Początkowo była bardzo różowa z czasem nieco ściemniała i tak zostało mam ją do dziś bo te tortury były na roczniku 1993 :D ale lekko zdezelowany więc nie ma wielkiej straty.
Wiem, że nic nie wiem - Sokrates


Obrazek


Pozdrawiam
Mariusz

Awatar użytkownika
brodacz
Posty: 2802
Rejestracja: 06 lip 2019, 17:27

Re: Mycie, czyszczenie a może konserwacja monet

Post autor: brodacz » 13 wrz 2021, 13:57

Spirytus ma tylko 95%, więc lepiej korzystać z izopropanolu 100% albo jego handlowej wersji czyli denaturalu (lu nie tu). Jest w 100% lotny i nie zostawia plamek wody.
Specjalizuję się w banknotach amerykańskich.

Awatar użytkownika
yakuzza
Posty: 100
Rejestracja: 12 sie 2021, 10:15

Re: Mycie, czyszczenie a może konserwacja monet

Post autor: yakuzza » 14 wrz 2021, 20:22

Czy isopropanol ma kolor niebieskawy? Znalazłem taki produkt w butelce a w opisie na stronie jest, że zawiera czysty isopropanol i nie zostawia śladów po wyschnięciu. Zastanawiam się, czy aby ten niebieski kolor to nie jest jakiś barwnik jak ten w denaturacie, a jeśli tak, to czy faktycznie nie zostawia śladu i czy nie spowoduje w późniejszym czasie jakieś reakcji na powierzchni monety.

Awatar użytkownika
yakuzza
Posty: 100
Rejestracja: 12 sie 2021, 10:15

Re: Mycie, czyszczenie a może konserwacja monet

Post autor: yakuzza » 26 paź 2021, 21:38

Udało mi się nabyć isopropanol czysty. Ale tym razem mam pytanie o monety żelazne. Jest kilka monet norweskich z okresu pierwszej i drugiej wojny światowej, które są z żelaza. Zazwyczaj widuje egzemplarze z ciemniejszym nalotem i rdzawymi plamami. Dużo tej rdzy. Teraz znalazłem jedną monetę w lepszym stanie ale też ma kilka plamek rdzy.
1. Czy jest opcja jakoś zabezpieczyć monetę, poza oczywiście wsadzeniem jej do holdera czy kapsuły?
2. Gdzieś na forum czytałem cos o lakierowaniu monet. Czy taki proces do żelaznych monet by się nadał?
3. Czy jest jakaś "profesjonalna" metoda pozbycia się plam rdzy (zakładam, że zanurzenie w odrdzewiaczu nie wchodzi w grę)?
Zakładam, że odpowiedzi będą takie, żeby zostawić monetę w stanie jakim jest hehe, ale może ktoś ma też doświadczenia w radzeniu sobie z takim materiałem. Z góry dziękuję i pozdrawiam.

Awatar użytkownika
meszuzel
Administrator
Posty: 5411
Rejestracja: 29 mar 2019, 12:21

Re: Mycie, czyszczenie a może konserwacja monet

Post autor: meszuzel » 27 paź 2021, 10:39

Nie mam wiedzy z zakresu czyszczenia monet żelaznych, więc nie pomogę, ale kapsel czy holder może skutecznie powstrzymać dalszy proces korozji.
Lakierowanie monet dawniej było dość powszechne, dziś to raczej zjawisko bardzo rzadkie. Kiedyś testowałem monety, które pokryłem lakierem bezbarwnym matowym, takim zwykłym w spray'u i nie było żadnej reakcji. Więcej nie powiem :) bo za dużo zdradzę :) nieuczciwym sprzedawcom.
Wiem, że nic nie wiem - Sokrates


Obrazek


Pozdrawiam
Mariusz

ODPOWIEDZ